Waarom acupunctuur reductionistisch is en leken aantrekt die doktertje willen spelen

Ik lees net op een site van een acupuncturist (en dat ben ik ook zoals jullie weten): ‘De oorzaak van de pijn kan heel divers zijn, te weten een verkeerde beweging, een blessure, een onderliggende ziekte, neuropathie of iets anders. Voor de behandeling maakt dat echter niets uit.’ Het maakt allemaal niets uit. Neuropathische pijn door diabetes, door B6-intoxicatie, door een auto-immuunproces, gewoon hup een naald erin. Hoe reductionistisch wil je het hebben.

Laten we even samen verder lezen op de website van deze acupuncturist. Als ultiem voorbeeld van hoe het niet moet. En wat de problemen zijn, die ontstaan als een niet-medisch geschoold iemand gaat menen patiënten te moeten behandelen. Te weinig doktertje gespeeld vroeger heeft een vernietigend effect op de persoonlijkheidsstructuur. Op latere leeftijd wordt het als het even niet meezit gecompenseerd door het tegendeel. Kennen jullie deze oude psychiatrische wetmatigheid nog, of is dat weg-geërodeerd in de moderne vaart van de DSM?

Deze acupuncturiste was vroeger informatieanalist, maar helaas is ze overgestapt naar het leren hoe honderden jaren geleden de Chinezen meenden dat de qi door het lichaam stroomde. Dat is nog tot daar aan toe, iedereen mag als hobby de geschiedenis van de geneeskunde hebben. Dat heb ik ook, en ik vond de opleiding tot acupuncturist te gek, vooral toen ik hoorde dat de milt een rol speelde bij het verteren van voedsel. Daardoor begreep ik dat de klassieke Chinese geneeskunde nog steeds in metaforen denkt, omdat ze nooit fysiologische experimenten deden. Een Claude Bernard (1813-1878) hebben de Chinezen nooit gekend. Een groot gemis en de oorzaak van het wilde prikken in ons vlees.

Laten we ons even beperken tot de website van de mevrouw-acupuncturist. Ze noemt als indicaties voor acupunctuur o.a. amenarroe, eh tja, het is echt een moeilijk woord en ik ben ook dyslectisch. Tot nu toe oké dan.

Maar nu de grote pretentie die door niet-medici wordt uitgesproken. Acupunctuur kan worden ingezet bij vele klachten, zoals langdurige klachten waarvoor de westerse reguliere geneeskunde geen oplossing kan vinden, zo lezen we. Deze klachten zijn vaak wel te verminderen óf te verhelpen met acupunctuur. Let op het woord ‘vaak’. Mijn eigen patienten worden ook vaak beter, maar ja ik smeer dan ook fenytoinezalf op hun pijnlijke benen… Wat doet die mevrouw eigenlijk? ‘Je kunt stellen dat ik de energie van jouw lichaam in balans breng.‘ De energie is dus aanvankelijk uit balans. Wat staat daar in wezen? Juist, niets zou Wittgenstein zeggen, nonsensicale prietpraat met newagetermen balans en energie.

Wat vinden we verder boeiend om op die website te lezen? O ja, dat ‘darmklachten bijvoorbeeld veroorzaakt worden buiten je darmen.’ Ten slotte weet mevrouw dat ze zich moet differentiëren van een gewone acupuncturist en dat doet ze dan ook door te roepen dat ze de ‘Balance Method Acupuncture’ inzet, ‘waardoor ik op een zeer efficiënte manier pijn kan behandelen’. En efficiënt behandelen, dat willen we allemaal wel.

Toen ik lang geleden acupunctuur bestudeerde, vond ik het best boeiend. Maar hoe meer ik nu op sites van acupuncturisten lees, hoe meer ik last krijg van kromme tenen. Maar ja, dat kan de leeftijd zijn, begreep ik van de buurvrouw.

Mijn afsluitende stelling: acupunctuur is gebaseerd op metaforische concepten, heeft geen fysiologische fundering en trekt leken aan die dan alsnog op latere leeftijd doktertje kunnen spelen én het beter weten dan de dokter zelf!